Aby zapobiec rozwojowi próchnicy u dzieci, należy dbać o higienę jamy ustnej jeszcze przed wyrznięciem się pierwszego zęba. Ważne jest zaznajomienie dziecka ze szczoteczką do zębów i pastą, aby prawidłowo je myło, jednakże pod czujnym okiem dorosłego. Nadmierne słodzenie pokarmów i niedostateczne szczotkowanie zębów może prowadzić do powstania próchnicy, która dotyczy 41% trzylatków. Dlatego ważne jest, aby pamiętać o regularnym myciu zębów, a w razie potrzeby, skonsultować się z lekarzem stomatologiem.
Próchnica to współczesny problem społeczny. Badania wykazują, że ponad 41% trzylatków w Polsce ma z nią problem, a w wieku dorosłym dotyka ona już 93% osób. Niestety wciąż istnieje wiele mitów na jej temat. Pamiętajmy jednak, że mleczaki są szczególnie podatne na próchnicę i szybciej się psują niż zęby stałe. Dlatego tak ważna jest edukacja i profilaktyka w zakresie higieny jamy ustnej!
Próchnica jest stanem bakteryjnym, w którym zęby ulegają demineralizacji, powodując ubytki w szkliwie. Zmiany te powstają w wyniku działania bakterii, które produkują kwas, usuwając w ten sposób wapń z tkanki zębów. Próchnica jest wywoływana przez bakterie, które występują naturalnie w jamie ustnej, a których obecność wzrasta wraz ze spożywaniem pokarmów bogatych w cukier.
Jednakże próchnicę można zapobiec poprzez utrzymanie odpowiedniej higieny jamy ustnej, ograniczenie spożywania żywności zawierającej cukier, a także regularne wizyty u dentysty, w celu wykrycia wszelkich nieprawidłowości. Właściwa profilaktyka i leczenie próchnicy zmniejszają ryzyko jej powstawania i przedłużają trwałość zębów.
Skąd się bierze próchnica?
Przyczyną powstawania próchnicy są bakterie, które naturalnie występują w jamie ustnej. Jednak jej występowanie może być zwiększone przez niewłaściwą higienę jamy ustnej, spożywanie zbyt dużych ilości cukru, czy stosowanie niewłaściwych produktów żywnościowych. Próchnica powoduje demineralizację zębów, w wyniku produkowania przez bakterie kwasów.
Aby zapobiec jej występowaniu, należy dbać o odpowiednią higienę jamy ustnej, ograniczyć spożycie cukru i uczęszczać na regularne wizyty kontrolne do dentysty. Właściwa profilaktyka i leczenie próchnicy mogą zmniejszyć ryzyko jej występowania i przedłużyć trwałość zębów.
„To choroba zmineralizowania tkanek zęba (szkliwa i zębiny), spowodowana działaniem kwasów wytwarzanych z cukrów przez bakterie obecne w jamie ustnej” – wyjaśniała prof. dr hab. n. med. Karolina Gerreth, kierownik Katedry Stomatologii Dziecięcej, Uniwersytet Medyczny im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu.
Specjalistka stwierdziła, że urodzone dziecko nie ma bakterii wywołujących próchnicę, więc by je zarazić, konieczny jest kontakt z śliną, w której one się znajdują. Rodzice powinni więc unikać sytuacji, w których łyżeczką, z której jedzą, karmią dziecko, lub smoczek próbują za pomocą własnej śliny. Wyeliminowanie bakterii z jam ustnej całkowicie jest niemożliwe, jednak regularne i dokładne szczotkowanie zębów stanowi skuteczną barierę ochronną.
„Jeżeli będziemy oczyszczać zęby systematycznie, chociażby dwa razy w ciągu dnia: rano po śniadaniu i wieczorem po kolacji, będziemy eliminować zarówno bakterie, jak i resztki pokarmowe” – podkreśliła specjalistka.
Od samego początku zadbane zęby i higiena jamy ustnej są istotne dla zdrowia dziecka. Rodzice powinni zacząć czyścić delikatnie dziąsła dziecku jeszcze przed pojawieniem się pierwszego zęba, najlepiej tuż po narodzinach, za pomocą zwilżonego wodą gazika, nawiniętego na palec.
Gdy dziecko jest starsze, rodzice powinni szczotkować mu zęby co najmniej dwa razy dziennie, z użyciem pasty z fluorem. Pasta ta powinna być używana wyłącznie przez rodziców, gdyż ze względów bezpieczeństwa dziecko nie powinno samo jej stosować. W ten sposób rodzice zapewniają dziecku zdrowe i piękne zęby.
Ponadto, rodzice powinni nauczyć dziecko samodzielnego mycia zębów, aby w przyszłości potrafiło dbać o higienę jamy ustnej samodzielnie. To ważny krok, ponieważ wiele osób dorosłych nie wykonuje tej czynności wystarczająco dobrze i naraża się na ryzyko chorób dziąseł i zębów.
„Rekomendujemy zastosowanie pasty do zębów z fluorem od momentu pojawienia się pierwszego zęba u dziecka. Ilość tej pasty powinna być wielkości ziarnka ryżu, czyli naprawdę bardzo, bardzo niewielka. W przypadku dzieci, które potrafią już wypluć pastę – mniej więcej od trzeciego roku życia – to wielkość ziarnka grochu” – podkreśliła prof. Gerreth.
„To my, jako profesjonaliści dentystyczni, jesteśmy zobligowani do rekomendowania odpowiednio dobranej do wieku szczoteczki i pasty do zębów, zapoznania się z ogólnym stanem zdrowia pacjenta, zebrania wywiadu. Musimy też być zorientowani w zdolnościach manualnych pacjenta” – wyjaśniła profesor. Aby dziecko było gotowe na dokładne mycie zębów, musi osiągnąć pełną sprawność ręki (dojrzałość manualną), czasami to następuje dopiero w wieku dwunastu lat.
Rodzice powinny znać odpowiednią ilość pasty do zębów, którą należy nałożyć na szczoteczkę, ponieważ u co czwartego trzylatka jest po prostu zbyt dużo.
Specjaliści zalecają rodzicom, aby kontrolowali sposób i czas mycia zębów dziecka aż do osiągnięcia przez niego 10-12 lat.
Próchnica wczesnego dzieciństwa, zwana również „butelkową”, jest określana jako grupa ubytków w zębach, pojawiająca się u dziecka do 71. miesiąca życia. Charakteryzuje się szybkim i ostrym przebiegiem.
Specjaliści zalecają, aby rodzice kontrolowali czas i sposób mycia zębów dziecka, aby zminimalizować ryzyko wystąpienia próchnicy wczesnego dzieciństwa.
Kontrolowanie i stosowanie odpowiednich metod mycia zębów dziecka jest jednym z najskuteczniejszych sposobów na zapobieganie występowania próchnicy wczesnego dzieciństwa.
Rodzice powinni znać odpowiednią ilość pasty do zębów, jaką należy nałożyć na szczoteczkę, aby uniknąć przytyków i uniknąć nadmiernego narażenia dziecka na szkodliwe substancje.
„Często mówi się o próchnicy butelkowej dlatego, że w pierwszym momencie zmiany pojawiają się w obrębie zębów, które mają kontakt z butelką lub piersią – przy przedłużonym karmieniu piersią” – zaznaczyła ekspertka.
Ubytki próchnicowe pojawiają się przede wszystkim na powierzchniach wargowych, podniebiennych siecznych zębów górnych oraz powierzchniach żujących trzonowych. Jest to pierwszy etap występowania próchnicy, który należy dokładnie monitorować.
Głównymi czynnikami mającymi wpływ na powstawanie ubytków próchnicowych są bakterie występujące w jamie ustnej oraz złe nawyki żywieniowe.
Powstawanie próchnicy jest w dużej mierze wynikiem bakterii, których obecność w jamie ustnej może być zwiększona poprzez złe nawyki żywieniowe. Dlatego ważne jest, aby zwrócić szczególną uwagę na swoje odżywianie, aby zminimalizować ryzyko wystąpienia ubytków próchnicowych.
„Na tym etapie te plamy są możliwe do zatrzymania bez interwencji inwazyjnej. Ale jeśli nie uda się tego zrobić, to dochodzi do progresji i pojawiają się ubytki” – wyjaśniła prof. Gerreth.
Choroba próchnicowa jest częstą przyczyną bólu zębów, dlatego niezwykle ważne jest, aby w porę zareagować na jej objawy. Warto wiedzieć, że na tym etapie można jeszcze zatrzymać rozwój próchnicy.
Pierwsze oznaki choroby próchnicowej to małe, białe plamki, które pojawiają się na szkliwie, zwykle w okolicach przydziąsłowych. Przestrzegając odpowiednie zasady higieny jamy ustnej, można skutecznie zahamować postęp choroby.
Oprócz tego należy regularnie odwiedzać gabinet dentystyczny, aby w porę wykryć i leczyć pierwsze objawy choroby próchnicowej, które są niezwykle ważne w zapobieganiu powikłań.
Jeżeli nie zostanie wdrożone leczenie na tym etapie, to może dojść do wystąpienia zmian w okolicy wierzchołków korzeni zębów, utraty korony i innych problemów zdrowotnych. Dlatego ważne jest, aby pamiętać o podstawowej higienie jamy ustnej, a także odwiedzać gabinet dentystyczny.
„Wskutek tego u dzieci niejednokrotnie dochodzi do powstania m.in. dolegliwości bólowych oraz infekcji, zaburzeń w normalnej codziennej aktywności oraz pogorszenia ogólnego stanu zdrowia” – podkreśliła w swojej prezentacji ekspertka.
Lekarka zauważyła, że z powodu stanu zębów u dzieci pojawiają się nie tylko bóle, ale także trudności z jedzeniem, mową i wychodzeniem na zajęcia szkolne. Próchnica często wymaga usunięcia przednich zębów, co może skutkować wyżej opisaną sytuacją.
Lekarka wyraźnie zauważyła, że dzieci z powodu stanu zębów mogą odczuwać nie tylko ból, ale także mieć trudności z jedzeniem i mówieniem. Próchnica często wymaga usunięcia przednich zębów, co zmusza dzieci do rezygnacji z zajęć szkolnych.
Lekarka zauważyła, że stan zębów u dzieci może prowadzić do bólów, ale także trudności w spożywaniu pokarmu oraz w mówieniu. Próchnica może wymagać usunięcia przednich zębów, co powoduje, że dzieci muszą opuścić zajęcia w szkole.
Nowa wersja:
W dniu 23 września 2023 r. prof. dr hab. n. med. Karolina Gerreth wygłosiła prezentację na temat „Problem próchnicy wśród dzieci i młodzieży w Polsce” w ramach XXII Ogólnopolskiej Konferencji „Polka w Europie”. Więcej informacji na temat spotkania można znaleźć pod adresem: https://pap-mediaroom.pl/zdrowie-i-styl-zycia/xxii-ogolnopolska-konferencja-polka-w-europie-pt-profilaktyka-diagnostyka-i
XXII Ogólnopolska Konferencja „Polka w Europie” przyniosła prezentację prof. dr hab. n. med. Karoliny Gerreth na temat „Problem próchnicy wśród dzieci i młodzieży w Polsce”. Więcej informacji na temat spotkania znajduje się na stronie internetowej: https://pap-mediaroom.pl/zdrowie-i-styl-zycia/xxii-ogolnopolska-konferencja-polka-w-europie-pt-profilaktyka-diagnostyka-i
Dystrybucja: pap-mediaroom.pl
