Według najnowszego raportu Instytutu Zarządzania w Ochronie Zdrowia Uczelni Łazarskiego, rezygnacja z chemioterapii i immunochemioterapii w leczeniu przewlekłej białaczki limfocytowej, najczęściej występującej białaczki u dorosłych, stanowi rewolucję w opiece hematoonkologicznej. Dążenie do poprawy dostępu do najnowszych terapii oraz optymalizacja organizacji opieki poprzez koordynację i monitorowanie jakości to kolejne kroki w rozwoju modeli opieki zgodnie z koncepcją Value Based Healthcare, obejmującą skuteczność kliniczną, efektywność kosztową oraz dobre doświadczenia pacjentów.
Przewlekła białaczka limfocytowa (CLL) stanowi najczęstszy rodzaj nowotworu krwi wykrywanego w Polsce. W krajach zachodnich zachorowalność wynosi 4,2 na 100 000 rocznie, a u osób powyżej 80 lat może wzrosnąć do ponad 30 na 100 000 rocznie. Mediana wieku diagnozy to 72 lata, chociaż około 10% chorych ma mniej niż 55 lat.
Choroba ta jest najczęstszym typem białaczki w krajach zachodnich, a jej zachorowalność wzrasta wraz z wiekiem, osiągając najwyższe wartości u osób powyżej 80 roku życia. Mediana wieku w momencie rozpoznania to 72 lata, jednak około 10% chorych jest w wieku poniżej 55 lat [1].
„W Polsce częstość występowania choroby wzrasta po 40 roku życia ze szczytem zachorowalności w ósmej lub dziewiątej dekadzie życia. Podobny wzorzec obserwuje się w przypadku umieralności. Ponad trzy czwarte zachorowań i zgonów występuje po 65 roku życia. W Polsce z chorobą żyje obecnie ponad 10 tysięcy osób. W 2021 roku zdiagnozowano u nas 1700 przypadków, zmarły 772 osoby” – mówi dr hab. Joanna Didkowska, kierownik Zakładu Epidemiologii i Prewencji Pierwotnej Nowotworów i Krajowego Rejestru Nowotworów, Narodowy Instytut Onkologii im. M. Skłodowskiej-Curie – Państwowy Instytut Badawczy w Warszawie. „Przyczyny powstawania przewlekłej białaczki limfocytowej nie są do końca znane i choć częściej dotyka mężczyzn niż kobiety, to zachorować na nią może każdy. Podobnie jak w przypadku innych nowotworów, kluczowa jest interakcja czynników genetycznych i środowiskowych, jednak wydaje się, że czynniki genetyczne mają większe znaczenie” – podsumowuje dr hab. Joanna Didkowska.
„Podejścia do leczenia PBL mogą się różnić w zależności od wieku, profilu czynników rokowniczych oraz ogólnego stan zdrowia pacjenta. Aktualnie stosowane opcje leczenia PBL obejmują terapię celowaną, połączenie terapii celowanej z immunoterapią oraz coraz rzadziej immunochemioterapię. Trzeba jednak pamiętać, że wiele osób z wczesnym stadium choroby nie wymaga leczenia. Dzieje się tak, ponieważ w tym okresie często nie występują objawy. W przypadku niektórych pacjentów choroba może rozwijać się bardzo powoli bez konieczności włączania terapii. Celem terapii powinna być jak najlepsza kontrola choroby. Dzięki obecnym lekom, które zrewolucjonizowały leczenie PBL, trzymanie choroby w ryzach będzie możliwe w znacznie większym stopniu niż dotychczas” – mówi prof. dr hab. n. med. Krzysztof Giannopoulos, prezes Polskiego Towarzystwa Hematologów i Transfuzjologów.
Nowe podejście do leczenia przewlekłej białaczki limfocytowej
Przy leczeniu przewlekłej białaczki limfocytowej rzadko stosuje się chirurgię lub radioterapię [2].
Zmiany w dostępie do nowoczesnego leczenia
Ostatnie decyzje refundacyjne Ministra Zdrowia umożliwiły klinicystom zwiększenie skuteczności terapii przewlekłej białaczki limfocytowej. Dynamiczny postęp medycyny i technologii wymaga aktualizacji standardów terapeutycznych, aby zapewnić pacjentom dostęp do nowoczesnych terapii i optymalizować opiekę zdrowotną zgodnie z koncepcją Value Based Healthcare. Najnowsze europejskie wytyczne (ESMO) wskazują na niespotykane dotąd możliwości w leczeniu. Polscy pacjenci nie musieli długo czekać, ponieważ program leczenia przewlekłej białaczki limfocytowej został znacznie zmieniony już na początku tego roku.
„Jedną z kluczowych zmian jest możliwość całkowitego odejścia od chemioterapii i immunochemioterapii w pierwszej linii leczenia także dla młodszych pacjentów, nie mających czynników genetycznego ryzyka i chorób współistniejących. To bardzo korzystne decyzje refundacyjne. W pierwszej linii odeszliśmy już od immunochemioterapii, co jest zgodne z najnowszymi wskazaniami towarzystw naukowych. Dzięki zmianom w programie lekowym przewlekłej białaczki limfocytowej leczenie będzie skuteczniejsze i bezpieczniejsze dla chorego” – zaznacza prof. dr hab. n. med. Iwona Hus, kierownik Kliniki Hematologii Państwowego Instytutu Medycznego MSWiA w Warszawie – wytyczne dot. postępowania diagnostycznego-terapeutycznego.
Według najnowszego raportu Instytutu Zarządzania w Ochronie Zdrowia Uczelni Łazarskiego, odejście od chemioterapii i immunochemioterapii w leczeniu przewlekłej białaczki limfocytowej jest rewolucją w terapii pacjentów hematoonkologicznych. Poprawa dostępu do nowoczesnych terapii i optymalizacja opieki są kolejnymi krokami na drodze do rozwoju modeli opieki zgodnie z koncepcją Value Based Healthcare.
Przewlekła białaczka limfocytowa to najczęstszy nowotwór krwi wykrywany w Polsce. Choroba najczęściej występuje po 40 roku życia, a częstość zachorowań wzrasta w ósmej i dziewiątej dekadzie życia. Obecnie z chorobą żyje ponad 10 tysięcy osób w Polsce, a w 2021 roku zdiagnozowano 1700 przypadków.
„W kontekście dostępu do nowoczesnych terapii dla chorych na przewlekłą białaczkę limfocytową możemy mówić o sukcesie. Mamy możliwość stosowania leków celowanych, które nie tylko wpływają na poprawę wyników leczenia, ale również cechują się mniejszą toksycznością niż standardowe leki cytostatyczne. Musimy jednak pamiętać, że pomimo istotnego postępu, jaki nastąpił w ciągu ostatnich lat w poznaniu biologii tego nowotworu, przewlekła białaczka limfocytowa pozostaje wciąż chorobą nieuleczalną. Zapewnienie dostępu do nowoczesnych terapii dla wszystkich chorych z nowotworami krwi, tak aby pozostawić lekarzowi i pacjentowi wybór najlepszej metody leczenia dla indywidualnego chorego, powinno być celem w opiece nad naszymi pacjentami” – dodaje prof. dr hab. n. med. Ewa Lech-Marańda, dyrektor Instytutu Hematologii i Transfuzjologii w Warszawie, konsultant krajowy w dziedzinie hematologii.
Prace nad rozszerzeniem programu lekowego dla PBL w pierwszej linii leczenia nadal są niezbędne, aby pacjenci mieli dostęp do terapii zgodnie ze wskazaniami rejestracyjnymi i mogli wspólnie z lekarzem wybrać optymalną formę leczenia.
Obecnie istnieją trzy strategie leczenia stosowane w pierwszej linii, dlatego konieczne jest dalsze badanie i rozwijanie programu lekowego dla PBL, aby uwzględnić różne aspekty skuteczności, bezpieczeństwa oraz profilu pacjenta i przebiegu choroby.
„Przewlekłą białaczkę limfocytową leczymy w Polsce zgodnie ze światowymi standardami. Cieszy więc fakt, że współczesne leczenie PBL, co znalazło odzwierciedlenie w aktualnym programie lekowym, to możliwość wyboru między terapią ograniczoną w czasie a terapią ciągłą. Im większa dostępność innowacyjnych terapii stosowanych w pierwszej linii leczenia, tym dłuższe odpowiedzi i remisje pacjentów, a tym samym mniejsze koszty leczenia w kolejnych liniach oraz mniejsze obciążenie dla systemu w długookresowej perspektywie. Obecna sytuacja w hematoonkologii to jeden z przykładów transformacji systemu ochrony zdrowia w system pacjentocentryczny nakierowany i oparty o mierzalne efekty zdrowotne” – podsumowuje dr n. ekon. Małgorzata Gałązka-Sobotka, dyrektor Instytutu Zarządzania w Ochronie Zdrowia Uczelni Łazarskiego
Raport „Przewlekła białaczka limfocytowa – nowe otwarcie. Szanse na zwiększenie wartości zdrowotnej” to efekt wielomiesięcznej pracy ekspertów Instytutu Zarządzania w Ochronie Zdrowia Uczelni Łazarskiego. Współpraca z klinicystami, ekspertami systemowymi, Ministerstwem Zdrowia, NFZ oraz pacjentami zaowocowała wytycznymi dotyczącymi diagnostyki, leczenia i zmian w modelu opieki w obszarze przewlekłej białaczki limfocytowej. Projekt badawczy został zrealizowany dzięki wsparciu firm Janssen-Cilag Polska, AbbVie oraz BeiGene.
Raport elektroniczny zostanie udostępniony na stronie Instytutu Zarządzania w Ochronie Zdrowia Uczelni Łazarskiego w lutym 2024 r. Link do pobrania raportu znajdziesz tutaj: https://izwoz.lazarski.pl/projekty-badawcze/
Instytut Zarządzania w Ochronie Zdrowia Uczelni Łazarskiego jest wiodącym think-tankiem akademickim specjalizującym się w organizacji i finansowaniu sektora ochrony zdrowia. Przez ponad dziesięć lat prowadził liczne projekty badawcze, których wyniki opublikowane zostały w renomowanych czasopismach naukowych. Te badania koncentrowały się na kluczowych problemach systemu ochrony zdrowia i proponowały rozwiązania, które mają na celu zwiększenie wartości opieki zdrowotnej dla społeczeństwa.
Eichhorst B., Robak T., Montserrat E., Ghia P., Hillmen P., Hallek M., Buske C., ESMO Guidelines Committee, Chronic lymphocytic leukaemia: ESMO Clinical Practice Guidelines for diagnosis, treatment and follow-up, Ann Oncol. 2015 Sep., 26 Suppl 5: v78-84.
Tutaj znajdziesz więcej informacji na temat przewlekłej białaczki limfocytowej, w tym objawów, leczenia i rokowań: https://www.doz.pl/czytelnia/a15291-Przewlekla_bialaczka_limfocytowa__objawy_leczenie_rokowania
Na podstawie aktualności z serwisu: pap-mediaroom.pl
